การนอนหลับกับสุขภาพ

ทำไมเราต้องนอนหลับ?

มนุษย์ใช้เวลาประมาณ 1 ใน 3 ของชีวิตไปกับการนอนหลับ เพราะในช่วงที่เราหลับ ร่างกายจะ:

  • ซ่อมแซมเซลล์และเนื้อเยื่อต่าง ๆ

  • สร้างฮอร์โมนที่สำคัญ เช่น โกรทฮอร์โมนในเด็ก

  • จัดเก็บความทรงจำและประมวลผลข้อมูลในสมอง

  • เสริมสร้างภูมิคุ้มกันและฟื้นฟูอารมณ์

 

วงจรการนอนหลับคืออะไร?

การนอนหลับประกอบด้วย 2 ช่วงหลัก ได้แก่:

  1. NREM (Non-Rapid Eye Movement): เป็นช่วงหลับลึก ร่างกายจะซ่อมแซมและฟื้นฟู

  2. REM (Rapid Eye Movement): เป็นช่วงที่สมองทำงานคล้ายตอนตื่น และเป็นช่วงที่เราฝัน

ในคืนหนึ่ง ร่างกายจะหมุนเวียนระหว่าง NREM และ REM ประมาณ 4–6 รอบ หากรอบเหล่านี้ถูกรบกวน เช่น ตื่นบ่อย หลับไม่ลึก จะทำให้คุณภาพการนอนลดลง

นอนไม่พอเกิดอะไรขึ้น?

การนอนหลับไม่เพียงพอหรือนอนไม่มีคุณภาพ อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพได้หลากหลาย เช่น:

  • หลงลืมง่าย สมาธิสั้น

  • อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย

  • เสี่ยงต่อโรคอ้วน เบาหวาน ความดันโลหิตสูง

  • ภูมิคุ้มกันลดลง ป่วยบ่อย

  • เพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด

นอนอย่างไรให้สุขภาพดี?

บุญยินดีคลินิกขอแนะนำเคล็ดลับการนอนที่ดีดังนี้:

  • เข้านอนและตื่นนอนให้ตรงเวลาเป็นประจำ แม้วันหยุด

  • หลีกเลี่ยงคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และอาหารมื้อใหญ่ก่อนนอน

  • ปรับห้องนอนให้มืด เงียบ และเย็นสบาย

  • หลีกเลี่ยงการใช้หน้าจอ (มือถือ/คอมพิวเตอร์) อย่างน้อย 30 นาที ก่อนนอน

  • หากนอนไม่หลับภายใน 20 นาที ลุกไปทำกิจกรรมเบา ๆ แล้วกลับมานอนใหม่

  • หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนักและการดื่มน้ำปริมาณมากก่อนเข้านอน

  • หากต้องการงีบหลับในตอนกลางวัน ไม่ควรหลับนานเกิน 40 นาที และไม่เกินเวลาบ่ายสอง

สัญญาณว่าคุณอาจมีปัญหาการนอน

หากคุณมีอาการเหล่านี้เป็นประจำ ควรปรึกษาแพทย์:

  • นอนหลับยาก หรือหลับๆ ตื่นๆ บ่อย

  • ง่วงมากผิดปกติระหว่างวัน แม้นอนได้ระยะเวลาเพียงพอ

  • หยุดหายใจขณะหลับ หรือกรนเสียงดัง

  • ฝันร้ายหรือผวาตื่นกลางดึกบ่อยครั้ง

แนวทางการดูแลรักษาโรคนอนไม่หลับ

ในการดูแลผู้ป่วยโรคนอนไม่หลับ บุญยินดีคลินิกใช้แนวทางตามคำแนะนำของสมาคมโรคจากการหลับแห่งประเทศไทยฉบับ พ.ศ. 2568 ที่เป็นมาตรฐานและเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia: CBT-I) เป็นหลัก โดยประกอบด้วย

  • การให้คำปรึกษาเพื่อปรับพฤติกรรมการนอนหลับ เช่น การกำหนดเวลาเข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลาเดียวกันทุกวัน
  • การแนะนำเทคนิคผ่อนคลาย เช่น การหายใจลึกและการนั่งสมาธิ
  • การลดการใช้สารกระตุ้น เช่น คาเฟอีน และแอลกอฮอล์

 

นอกจากนี้ ถ้าจำเป็นและยังไม่ดีขึ้น จะแนะนำให้ใช้ยาในระยะสั้น ๆ ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันผลข้างเคียงและการเสพติด

การใช้ยาและการสั่งจ่ายยา

ในกรณีที่จำเป็นมีการใช้ยาเพื่อช่วยให้นอนหลับดีขึ้น การสั่งจ่ายยาโดยแพทย์มีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยบุญยินดีคลินิกมีแพทย์หลายสาขาที่รับผิดชอบ เช่น อายุรแพทย์และวิสัญญีแพทย์ ซึ่งมีความเชี่ยวชาญในการวินิจฉัยและเลือกใช้ยาอย่างเหมาะสม

  • อายุรแพทย์ จะเป็นผู้วินิจฉัยและสั่งจ่ายยาในกรณีที่เกิดจากปัจจัยทางสุขภาพอื่นร่วมด้วย เช่น โรคเรื้อรัง ภาวะซึมเศร้า หรือความวิตกกังวล
  • วิสัญญีแพทย์ จะเข้ามามีส่วนในการบริหารยาในกรณีที่ผู้ป่วยมีความต้องการการดูแลพิเศษ เช่น การใช้ยาช่วงเวลาสั้น ๆ หรือการดูแลในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนจากยาและอาการนอนไม่หลับอย่างรุนแรง

การใช้ยาทุกชนิดจะต้องอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยเน้นการใช้ในระยะสั้นและพัฒนาแผนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมควบคู่กันเพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด รวมถึงการติดตามอาการและปรับเปลี่ยนยาให้เหมาะสมในแต่ละกรณี

โดยสรุป: การนอนหลับคือรากฐานสำคัญของการมีสุขภาพที่ดีทั้งกายและใจ อย่ารอให้ร่างกายส่งสัญญาณเตือนก่อนจะสนใจหันมาดูแลการนอนของคุณเอง

หากคุณมีปัญหาการนอนหรือไม่แน่ใจว่าตนเองนอนหลับดีพอหรือไม่ แพทย์ประจำ บุญยินดีคลินิก พร้อมให้คำปรึกษาและแนะนำแนวทางที่เหมาะสมกับคุณค่ะ

ติดต่อเรา

วันและเวลาทำการ

วันจันทร์, พุธ-ศุกร์ : 17.00-20.00 น.

วันอาทิตย์ : 8.30 – 12.00 น.

หยุด วันอังคาร และเสาร์